มูลนิธิผสานวัฒนธรรม ลงพื้นที่ชายแดนใต้ เสริมทักษะนักข่าวด้านสิทธิมนุษยชน – Human Rights Reporting Workshop

เมื่อวันที่ 28-30 มกราคม 2566 ที่ผ่านมา มูลนิธิผสานวัฒนธรรม ร่วมกับนวลน้อย ธรรมเสถียร ได้จัดงานงานอบรมเรื่องการรายงานข่าวคดีด้านสิทธิมนุษยชน (Human Rights Reporting Workshop) ในจังหวัดปัตตานี การอบรมแบบเข้มข้นเป็นเวลา 3 วันนี้เป็นการจัดอบรมครั้งที่สอง สืบเนื่องจากงานอบรมเสริมทักษะนักข่าวการรายงานข่าวคดีซึ่งจัดขึ้นก่อนหน้าในกรุงเทพ เมื่อวันที่ 12-13 ธันวาคม 2565 โครงการมีเป้าหมายเพื่อเสริมศักยภาพของสาธารณะในการติดตามกระบวนการยุติธรรม เพื่อนำเรื่องราวของคดีด้านสิทธิมนุษยชน รวมถึงคดีด้านการเมืองและเสรีภาพในการแสดงออกมาเผยแพร่สู่สาธารณะ เสริมสร้างความโปร่งใสให้เกิดความเป็นธรรมในสังคมต่อไป

การอบรมในปัตตานีหนนี้ เริ่มต้นเนื้อหาด้วยการสร้างความเข้าใจและปูความรู้เรื่องกระบวนการดำเนินคดีเบื้องต้น หลังจากนั้นจึงเจาะลึกไปตามประเภทกลุ่มคดีต่างๆ ได้แก่ ผู้สื่อข่าวกับคดีหมิ่นประมาท รวมไปถึงกฎหมายหมิ่นประมาทที่มีลักษณะทางการเมือง เช่น มาตรา 116, 112 ความเข้าใจเรื่อง ดูหมิ่น ละเมิดอำนาจศาล หมิ่นประมาท และหมิ่นประมาทด้วยการโฆษณา

การแนะนำกฎหมายใหม่ที่จะมีผลต่อคดีสิทธิมนุษยชน อย่าง พ.ร.บ. ป้องกันและปราบปรามการทรมานฯ-อุ้มหาย นอกจากนั้นยังมีหัวข้อคดีความมั่นคง และกฎหมายพิเศษในจังหวัดชายแดนภาคใต้กับผลกระทบ ซึ่งนับว่าเป็นหัวข้อที่มีความพิเศษเพิ่มมากยิ่งขึ้นจากการอบรมครั้งก่อน เนื่องจากคดีกลุ่มนี้ถือเป็นส่วนสำคัญที่มีผลกระทบต่อจังหวัดชายแดนภาคใต้อันเป็นพื้นที่จัดงานมาอย่างต่อเนื่อง

หลังจากเรียนรู้ในห้องเรียนอย่างเข้มข้นแล้ว ผู้เข้าร่วมยังได้มีโอกาสลงพื้นที่ไปสัมภาษณ์ตัวอย่างเคสของผู้ได้รับผลกระทบทั้งทางตรง และทางอ้อมจากกฎหมายพิเศษที่บังคับใช้ในจังหวัดชายแดนภาคใต้ ไม่ว่าจะเป็นการฆาตกรรมโดยรัฐจากการปิดล้อมของเจ้าหน้าที่รัฐ หรือประเด็นการเก็บดีเอ็นเอโดยการบังคับ เพื่อทดลองการทำข่าวด้านคดีในพื้นที่จริง และได้แลกเปลี่ยนเทคนิคการทำงานระหว่างผู้เข้าร่วมด้วยกันอีกด้วย

ตัวแทนจากสื่อมวลชนที่มาเข้าร่วมประกอบด้วยนักข่าวในพื้นที่สิบคน และนักข่าวจากนอกพื้นที่ห้าคน รวมถึงนักกฎหมาย และผู้เชียวชาญกว่าเจ็ดคน ต่างร่วมแลกเปลี่ยนประสบการณ์ทำงาน ข้อสังเกต และร่วมไขข้อสงสัยไปด้วยกันอย่างเป็นมืออาชีพ นอกจากการให้ความรู้ผู้เข้าร่วมผ่านการบรรยายจากวิทยากรแล้วนั้น งานอบรมครั้งนี้ยังตั้งใจเสริมสร้างความสัมพันธ์ของนักข่าวในพื้นที่ และนอกพื้นที่ให้เกิดเป็นเครือข่าย และเป็นจุดเริ่มต้นของการรายงานข่าวคดีด้านสิทธิมนุษยชนได้อย่างมีประสิทธิภาพ และนำไปสู่การสร้างศักยภาพนักข่าวในการการนำเสนอข่าวคดีต่อสาธารณะได้อย่างเข้มข้น สอดคล้องกับสถานการณ์ของประเทศที่อาจพูดได้ว่ามีความท้าทายอย่างยิ่งในประเด็นด้านสิทธิมนุษยชน และด้านกฎหมาย

หลังจบกิจกรรม ผู้เข้าร่วมนอกจากจะมีความเข้าใจในเรื่องกระบวนการด้านคดี และลักษณะเฉพาะของคดีด้านสิทธิมนุษยชนเพิ่มขึ้นแล้วนั้น ยังได้สร้างผลงานการนำเสนอข่าวจากการลงพื้นที่จริงระหว่างการอบรม อีกทั้งยังได้ขยายวงเครือข่ายนักข่าวในเวลาเดียวกันเพื่อช่วยส่งเสริมการทำงานนักข่าวในการรายงานข่าวคดีต่อไปในอนาคต

มูลนิธิผสานวัฒนธรรมขอขอบคุณสื่อมวลชน นักสิทธิมนุษยชนในพื้นที่ จชต. และนักกฎหมายที่เข้าร่วม แลกเปลี่ยนประสบการณ์ และถ่ายเทความรู้ และเป็นส่วนหนึ่งของกิจกรรมนี้