คำนำ
ในระหว่างการเรียบเรียงตัวหนังสือในเรื่องเล่า ทำให้ข้าพเจ้าได้เห็นอารมณ์ ความรู้สึก กลัว ระทึก หมดหวัง ท้อแท้ แต่ต้องลุกขึ้นสู้ ดำเนินต่อไปของเจ้าของเรื่องเล่าทั้ง 27 คนและพบบางอย่างจากประสบการณ์ของผู้คนเหล่านั้น มันคือชุดประสบการณ์ส่วนบุคคล ที่ต่างคนต่างเจอก็จริง แต่เมื่อมองดูลึกๆ อ่านให้เข้าใจความรู้สึกของคนเล่าเรื่อง ท่านจะสัมผัสเรื่องราวสามจังหวัดที่กำลังแฝงอยู่ในประสบการณ์ชีวิตของพวกเขาต่างหาก
เกือบจะทุกรายที่อยู่ในเหตุการณ์ระเบิด จะยังฝังจำกับเสียงดัง หลังจากเหตุการณ์ผ่านไปนานแล้วก็ยังคงตกใจกับทุกสิ่งที่ก่อให้เกิดเสียงดัง เช่น ประทัด ยางรถยนต์แตก ล้วนเป็นสิ่งที่หลอกหลอนพวกเขาไม่ให้ลืมเรื่องราวเล่านั้นได้ลงจากความทรงจำเลย และภาพเก่าๆก็จะกลับมาฉายซ้ำอีกครั้งอย่างทรมาน แต่ความรัก ความห่วงใย ความศรัทธา คือยาชั้นดีที่คอยเยียวยา รักษาจิตใจพวกเขาได้อย่างได้ผล และคำถามสำคัญคือ “ต้องประสบเหตุร้ายก่อนหรือ จึงจะหันมามองคนอื่นบ้าง เข้าใจว่าคนที่เจ็บรู้สึกยังไง” ข้าพเจ้าอยากให้บทเรียนอันเจ็บปวดของคนหนึ่ง สามารถเป็นปัญญาให้แก่คนอื่นๆที่อาจจะไม่ได้เคยมีประสบการณ์อย่างคนที่นี่ได้ เพราะชีวิตทุกคนมีค่าเท่ากัน
ระหว่างอ่านและเรียบเรียงเรื่องราว สัจธรรมได้บังเกิดในใจ “แท้จริงเราเลี่ยงความตายไม่ได้ แต่ก่อนถึงเวลานั้น เราควรทำอะไรดีๆเพื่อเป็นความทรงจำที่ดีให้คนที่ยังอยู่บนโลกใบนี้ได้เรียนรู้บ้าง”
ข้าพเจ้าในฐานะผู้ที่ได้รับเกียรติให้มาเป็นผู้เรียบเรียง 27 เรื่องเล่า ข้าพเจ้าเห็นคุณค่าของประสบการณ์ของทุกชีวิตที่กำลังบันทึกช่วงเวลาดีบ้าง ร้ายบ้างของสามจังหวัดชายแดนใต้ หวังว่า สักวันหนึ่งเรื่องราวเหล่านี้จะเป็นหนึ่งจิ้กซอว์ที่สามารถต่อกันให้เป็นภาพที่เรากำลังถามหากันอยู่ก็เป็นได้
ภาพหนึ่งภาพนั้น ที่อยากเห็น ชื่อว่า “สันติ”
อารีด้า สาเม๊าะ
บรรณาธิการ